مقدمه: چرا لرزش خشک‌کن فقط «صدا» نیست؟
بیشتر کاربران لرزش شدید لباسشویی در مرحله خشک‌کن را فقط یک سر و صدای آزاردهنده می‌دانند. در واقع این لرزش می‌تواند نشانهٔ خرابی‌های جدی در کمک‌فنر، بلبرینگ، شفت یا سیستم تعلیق دیگ باشد. در دور خشک‌کن، دیگ با سرعتی بین 1200 تا 1400 دور بر دقیقه می‌چرخد؛ کوچک‌ترین ناپایداری در تراز، توزیع وزن یا عملکرد کمک‌فنرها باعث ایجاد ارتعاش‌های شدید می‌شود. اگر این لرزش‌ها رفع نشوند، به‌تدریج عمر موتور و محور مرکزی دیگ کاهش یافته و هزینهٔ تعمیر چند برابر خواهد شد.
نگاه مکانیکی به مسئله: چه اتفاقی در خشک‌کن می‌افتد؟
در مرحله خشک‌کن، موتور با بیشترین سرعت خود کار می‌کند تا با نیروی گریز از مرکز، آب را از لباس‌ها خارج و به دیوارهٔ دیگ پرتاب کند. در همین لحظه، قطعه‌ای به نام کمک‌فنر (Shock Absorber) وظیفه دارد نیروی ضربه را جذب و ولتاژ ارتعاش را از دیگ به بدنه منتقل نکند.
اگر فنرها خاصیت خود را از دست داده باشند یا پیستون داخلی آن‌ها آزاد شده باشد، دیگ شروع به جهش ناگهانی می‌کند. نتیجه: لرزش شدید، صدای کوبش و حرکت دستگاه روی زمین.
تفاوت لرزش طبیعی و غیرطبیعی در لباسشویی
در هر لباسشویی، لرزش خفیف در دور خشک‌کن طبیعی است، اما لرزش غیرطبیعی معمولاً همراه است با یکی از نشانه‌های زیر:
صدای ضربه یا تق‌تق از کف یا دیوارهٔ دستگاه.
حرکت محسوس لباسشویی روی زمین.
صداهای «جیغ» یا سایش فلز در فلز (نشانه خرابی بلبرینگ).
پرش دیگ به سمت جلو هنگام افزایش دور.
اگر حتی یکی از این موارد دیده شود، باید مدار سیستم تعلیق و کمک‌فنرها بررسی شود.
دلایل اصلی لرزش در مرحله خشک‌کن
۱. تراز نبودن یا نصب نادرست
کف محل نصب باید کاملاً صاف باشد. هر گونه شیب یا نرم بودن کف (روی فرش، موکت یا کف پلاستیکی) باعث جابجایی مرکز جرم لباسشویی می‌شود.
راه‌حل: پایه‌ها را با تراز بنایی تنظیم کنید، مهرهٔ قفل‌کن را سفت کنید و از پد ضد لرزش استفاده کنید.
اگه پایه لباسشویی تان خراب شده و نیاز به تعویض دارد با کلیک روی اینجا لیست کامل پایه لباسشویی را مشاهده کنید
۲. توزیع نامتعادل لباس‌ها در دیگ
جمع‌شدن لباس‌ها در یک سمت دیگ، تعادل را بر هم می‌زند. بارگیری خیلی زیاد یا بسیار کم هر دو باعث لرزش می‌شوند.
راه‌حل: لباس‌ها را یکنواخت پخش کنید و برای بارهای سنگین از برنامه‌های «Spin Low» یا «Duvet» استفاده نمایید.
۳. خرابی کمک‌فنر
کمک‌فنرها میان دیگ و شاسی دستگاه نصب شده‌اند و وظیفهٔ جذب ضربه را دارند. خرابی آن‌ها عامل اصلی لرزش در دور خشک‌کن است.
نشانه‌های خرابی کمک‌فنر:
دیگ بیش از حد بالا و پایین می‌رود.
صدای ضربه هنگام شروع یا پایان خشک‌کن.
نشت روغن از بدنهٔ کمک.
زنگ‌زدگی یا شکستگی پوسته.
راه‌حل:
کمک‌فنر باید با دست مقاومت مکانیکی داشته باشد. اگر نرم شده، باید تعویض گردد. تعمیر این قطعه معمولاً مقرون به صرفه نیست و تعویض جفتی توصیه می‌شود. از مدل‌های اورجینال یا قدرت جذب 120_100 نیوتن استفاده کنید تا تعادل دیگ حفظ شود.
برای مشاوره رایگان خرید کمک فنر لباسشویی اینجا کلیک کنید
فرسودگی بلبرینگ‌ها و کاسه نمد
بلبرینگ وظیفهٔ حرکت نرم محور را دارد. خرابی آن علاوه بر صدای زوزه، باعث لرزش در هر دور خشک‌کن می‌شود.
خرابی کاسه نمد نیز با نفوذ رطوبت، بلبرینگ‌ها را زنگ‌زده می‌کند و لرزش را تشدید می‌نماید.
راه‌حل: تعویض بلبرینگ و آب‌بندی جدید با گریس نسوز و کاسه نمد اوریجینال.
۵. شل شدن وزنه تعادل
وزنه‌های بتنی روی بدنهٔ دیگ برای حفظ تعادل در دور بالا هستند. شکستگی کوچک یا باز شدن پیچ آن‌ها باعث لرزش و صدای کوبش شدید می‌شود.
راه‌حل: سفت کردن پیچ‌ها و تعویض وزنه‌های ترک‌خورده با نمونهٔ اصلی.
۶. بسته بودن پیچ‌های حمل و نقل
اگر دستگاه تازه نصب شده و لرزش شدید دارد، احتمالاً پیچ‌های ترنسفر پشت باز نشده‌اند. این پیچ‌ها در زمان حمل دیگ را ثابت نگه می‌دارند.
راه‌حل: باز کردن کامل پیچ‌های حمل با آچار مخصوص و سپس تست چرخش دستی دیگ.
۵. خرابی کمک‌فنر از دید فنی: چرا رخ می‌دهد؟
کارکرد سنگین و شست‌وشوی مداوم بارهای زیاد (پتو، ملحفه ضخیم).
قدیمی شدن روغن داخلی و از بین رفتن خاصیت دمپینگ.
زنگ زدگی در نواحی پایین به دلیل تماس با رطوبت کف آشپزخانه.
استفاده از قطعات غیر‌اوریجینال با نیروی جذب کمتر از مقدار توصیه‌شده.
کمک‌فنر سالم باید حدود ۸۰٪ از شوک ارتعاشی دیگ را جذب کند و فشار برگشتی آن باعث بازگشت آرام دیگ به مرکز شود. وقتی این فشار کاهش یابد، کل لرزش به بدنه منتقل می‌شود.
۶. روش تست خانگی خرابی کمک‌فنر
۱. لباسشویی را از برق بکشید.
۲. درب دیگ را باز کنید و با دست آن را به پایین فشار دهید، سپس رها کنید.
۳. اگر دیگ با جهش آزاد بالا رفت یا چند بار نوسان کرد، کمک‌فنرها ضعیف شده‌اند.
۴. در حالت نرمال، دیگ باید آرام به موقعیت خود برگردد بدون صدای ضربه.
۷. بررسی تفاوت برندها در لرزش خشک‌کن
برندها از سیستم‌های متفاوت تعلیق استفاده می‌کنند، اما نشانهٔ خرابی‌ها مشابه است:
سامسونگ: مجهز به VRT System است؛ خرابی یا خارج شدن از کالیبراسیون حسگر لرزش باعث نوسان زیاد می‌شود.
ال جی: دارای سنسور UE (عدم تعادل). خرابی کمک‌فنر یا بلبرینگ موجب ارور UE در خشک‌کن می‌شود.
بوش: از فناوری Anti‑Vibration استفاده می‌کند؛ اما خرابی کمک‌فنر آنتی‌شوک کارایی سیستم را از بین می‌برد.
پاکشوما: در مدل‌های داخلی، کیفیت سیستم تعلیق پایین‌تر است و نیاز به تعویض کمک‌فنر زودتر از موعد دارد.
اقدامات فوری برای کاهش لرزش و آسیب به دستگاه
تراز کردن مجدد پایه‌ها و محکم کردن مهره‌ها.
کاهش دور خشک‌کن و استفاده از برنامه‌های ملایم برای بارهای سنگین.
توزیع یکنواخت لباس‌ها.
نصب پد ضد لرزش زیر پایه‌ها.
بررسی دوره‌ای کمک‌فنرها و فنرهای بالای دیگ.
سرویس دوره‌ای بلبرینگ، وزنه و محور مرکزی.
با انجام این مراحل ساده می‌توان تا ۷۰٪ لرزش دستگاه را در منزل کاهش داد.
خرابی کمک‌فنر؛ تعمیر یا تعویض؟
کمک‌فنرهای ماشین لباسشویی به دلیل ساختار پیستون و روغن فشرده، قابل تعمیر حرفه‌ای نیستند. بازسازی آن‌ها نتیجهٔ دائمی ندارد و تعویض بهترین روش است. بسته به برند، هزینهٔ تعویض کمک‌فنر بین حدود ۴۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان است.
توصیه می‌شود هر دو کمک‌فنر به‌صورت هم‌زمان و با قطعه اورجینال همان مدل تعویض شوند تا فشارهای تعلیق متوازن بماند.
جمع‌بندی نهایی و راهکار هوشمندانه
لرزش در دور خشک‌کن معمولاً اولین علامت خرابی در سیستم تعلیق لباسشویی است.
اگر دستگاه روی زمین می‌لرزد یا صدای کوبش دارد، به ترتیب زیر عمل کنید:
سطح و پایه‌ها را تراز کنید.
بار داخل دیگ را متعادل بچینید.
در صورت تداوم، کمک‌فنرها را چک کنید؛ اگر نرم یا روغنی هستند، باید تعویض شوند.
سرویس کامل دستگاه را حداقل سالی یک‌بار انجام دهید تا از فرسودگی بلبرینگ و وزنهٔ دیگ جلوگیری شود.
یک لباسشویی سالم باید در دور خشک‌کن فقط لرزش جزئی و یکنواخت داشته باشد. هر ارتعاش غیرعادی یعنی کمک‌فنر بخشی از وظیفه خود را از دست داده است.
تعویض به‌موقع این قطعه نه‌تنها لرزش و صدا را حذف می‌کند، بلکه فشار موتور و دیگ را کم کرده و طول عمر دستگاه را حداقل ۳۰٪ افزایش می‌دهد.
