مقدمه: وقتی لرزش خشک‌کن از حد می‌گذرد
لرزش‌های کوبنده و صدای «تق‌تق» در دور خشک‌کن، صرفاً یک مزاحمت صوتی نیست؛ این‌ها فریاد کمک‌فنرها برای بازنشستگی هستند. کمک‌فنر (Shock Absorber) در لباسشویی وظیفه دارد انرژی جنبشی حاصل از چرخش 1400 دور در دقیقه‌ای دیگ را جذب کند. وقتی این قطعه خاصیت اصطکاکی خود را از دست می‌دهد، دیگ مثل یک وزنه سنگین و رها شده به بدنه می‌کوبد. در این مقاله، برخلاف آموزش‌های کلی، روش دقیق تعویض کمک‌فنر را بررسی می‌کنیم و به این سوال فنی پاسخ می‌دهیم: آیا تعمیر کمک‌فنر با تعویض پد نمدی امکان‌پذیر است یا خیر؟
تشخیص قطعی: از کجا بفهمیم کمک‌فنر خراب است؟ (تست فنی)
قبل از دست به آچار شدن، باید مطمئن شوید مشکل از کمک‌فنر است، نه پایه‌ها یا فنرهای آویز.
برای تست قطعی، درب دستگاه را باز کنید و لبه‌ی دیگ استیل را با دست بگیرید:
تست فشار: دیگ را محکم به پایین فشار دهید و سریع رها کنید.
نتیجه سالم: دیگ باید به آرامی بالا بیاید و در جای خود بایستد (بدون نوسان اضافه).
نتیجه خراب: اگر دیگ مثل توپ بسکتبال چندین بار بالا و پایین پرید (بازی کرد)، یعنی کمک‌فنرها «خالی کرده‌اند» و هیچ مقاومتی ندارند.
نشانه ظاهری: وجود روغن سیاه یا گرد سیاه در اطراف میله پیستون کمک‌فنر، نشانه نشتی و پایان عمر قطعه است.
.jpg)
ابزار مورد نیاز و رعایت ایمنی (Safety First)
تعویض کمک‌فنر کار پیچیده‌ای نیست، اما نیاز به ابزار درست دارد تا پین‌های نگهدارنده آسیب نبینند.
ابزار لازم:
آچار بوکس (معمولاً سایز 10 یا 13 میلی‌متر).
انبردست یا دم‌باریک (برای فشرده کردن خار پین‌ها).
آچار جغجغه با رابط بلند (برای دسترسی به پیچ‌های بدقلق).
چراغ‌قوه (محیط زیر دیگ تاریک است).
یک تکه آجر یا چوب (برای قرار دادن زیر موتور جهت تکیه‌گاه).
هشدار ایمنی: حتماً دوشاخه برق را بکشید. خازن‌های برق حتی پس از خاموشی می‌توانند خطرناک باشند. همچنین شیر ورودی آب را ببندید.
دسترسی به کمک‌فنرها: پنل پشت یا جلو؟
این مهم‌ترین نکته‌ای است که اکثرا به آن اشاره نمیکنند. محل دسترسی در برندها متفاوت است:
در سامسونگ، دوو، اسنوا و ال‌جی (Direct Drive): بهترین دسترسی از پشت دستگاه یا کف دستگاه است. اگر کف دستگاه باز است، کافیست دستگاه را به پهلو (روی سمت جاپودری نه!) بخوابانید.
در بوش، زیمنس و آاگ (AEG): اغلب باید پنل جلویی کامل باز شود، زیرا کمک‌فنرها به شاسی جلو پیچ شده‌اند.
نکته طلایی: اگر دستگاه را می‌خوابانید، حتماً مطمئن شوید آب داخل دیگ کاملاً تخلیه شده باشد تا به برد الکترونیکی نفوذ نکند.
نحوه باز کردن پین‌ها و جدا کردن کمک‌فنر معیوب
کمک‌فنر با دو اتصال نگه‌داشته شده: یکی به دیگ (بالا) و دیگری به شاسی کف (پایین).
مدل‌های پیم پلاستیکی (اکثر مدل‌های جدید): این پین‌ها یک خار ضامن در انتهای خود دارند. با یک آچار بوکس سایز ۱۲ یا ۱۳، روی خار انتهای پیم فشار دهید تا ضامن جمع شود، سپس با دست دیگر پیم را به بیرون بکشید. هرگز با چکش مستقیماً به پیم ضربه نزنید، می‌شکند.
مدل‌های پیچ و مهره‌ای (مدل‌های قدیمی): با دو آچار (یکی برای نگه داشتن مهره و دیگری برای چرخاندن پیچ) آن را باز کنید.
هشدار: هنگام باز کردن کمک‌فنر، وزن دیگ روی آن است. کمی زیر دیگ را بلند کنید تا فشار از روی پین برداشته شود و راحت‌تر بیرون بیاید.
خرید کمک‌فنر جایگزین: به نیوتن توجه کنید!
بزرگترین اشتباه تکنسین‌های آماتور، خرید کمک‌فنر فقط بر اساس «شکل ظاهری» است. روی بدنه کمک‌فنر یک عدد نوشته شده (مثلاً 80N, 100N, 120N).
N (نیوتن): نشان‌دهنده قدرت مقاومت فنر است.
اگر کمک‌فنر 100 نیوتن را با 80 نیوتن عوض کنید، دستگاه در دور خشک‌کن به شدت می‌لرزد (چون ضعیف است).
اگر 120نیوتن بیندازید، لرزش به بدنه منتقل می‌شود و لباسشویی راه می‌رود (چون خیلی سفت است).
قانون: همیشه دقیقاً همان عدد نیوتن یا نهایتاً 10٪ قوی‌تر را تهیه کنید.
برای مشاهده لیست قیمت انواع کمک فنر لباسشویی اینجا کلیک کنید
نصب کمک‌فنر جدید (قلق‌های کوزهگری)
نصب دقیقاً برعکس باز کردن است، اما با دو نکته ریز:
۱. گریس‌کاری: مقدار کمی گریس سیلیکونی یا وازلین صنعتی به بدنه پیم‌های پلاستیکی بزنید. این کار باعث می‌شود پیم راحت جا برود و در آینده صدای جیرجیر ندهد.
۲. جهت نصب: کمک‌فنر جهت دارد! معمولاً قسمت سیلندر (ضخیم‌تر) باید به سمت بالا (دیگ) و میله (نازک‌تر) به سمت پایین (کف) باشد. اگر برعکس ببندید، گرد و خاک وارد سیلندر شده و زودتر خراب می‌شود.
۳. جا زدن پین: مطمئن شوید خار ضامن پین کاملاً بیرون پریده و قفل شده است.
آیا تعمیر کمک‌فنر لباسشویی امکان‌پذیر است؟
بسیاری می‌پرسند آیا می‌توانیم نمد داخل کمک‌فنر را عوض کنیم؟
پاسخ فنی: بله می‌شود، اما توصیه نمی‌شود.
در داخل کمک‌فنر، دو پد اصطکاکی آغشته به گریس مخصوص وجود دارد. اگر این پدها ساییده شوند، می‌توان آن‌ها را با نمد صنعتی جایگزین کرد و گریس زد.
اما چرا نکنیم؟
تنظیم دقیق میزان اصطکاک (همان عدد نیوتن) به صورت دستی غیرممکن است. اگر سفت شود، شفت دیگ می‌شکند؛ اگر شل شود، لرزش ادامه می‌یابد. با توجه به قیمت نسبتاً مناسب این قطعه، تعویض با نمونه فابریک تنها راه تضمینی است. تعمیر فقط برای مدل‌های عتیقه که قطعه‌شان پیدا نمی‌شود، توجیه دارد.
تست نهایی و کالیبراسیون
بعد از بستن پنل‌ها، کار تمام نشده است:
۱. دستگاه را روشن کنید و روی برنامه Spin (خشک‌کن خالی) بگذارید.
۲. دور موتور را روی 800 یا 1000 تنظیم کنید (بدون لباس).
۳. به صدای دستگاه گوش کنید؛ باید فقط صدای صوت موتور بیاید و هیچ کوبشی شنیده نشود.
۴. اگر لرزش ریز داشتید، پایه‌های زیر لباسشویی را مجدد رگلاژ کنید (این مرحله حیاتی است، چون کمک‌فنر نو سفت است و نیاز به تراز دقیق‌تر دارد).
۱۰. چک‌لیست نهایی (خلاصه برای تکنسین‌ها)
تست بازی کردن دیگ انجام شد؟
برق و آب قطع شد؟
عدد نیوتن کمک‌فنر جدید با قبلی یکی است؟
پین‌ها گریس‌کاری و قفل شدند؟
جهت کمک‌فنر (سیلندر بالا) رعایت شد؟
تست خشک‌کن بدون بار انجام شد؟
